Warm weer en droogte – Hoe voorkom je gras- en natuurbranden?
Warme dagen: dat is genieten van de zon, gezellige momenten op het terras, barbecues met vrienden en tijd buiten. Maar hoe warmer en droger het weer, hoe groter het risico op gras- en natuurbranden. Eén kleine onoplettendheid – een sigaret, een stukje glas of een smeulende barbecue – kan al leiden tot een brand die zich snel verspreidt. In deze blog lees je waarom droogte zo gevaarlijk is en hoe je zelf mee het verschil kunt maken.
Waarom is droogte zo gevaarlijk?
Tijdens een hittegolf of na weken zonder regen droogt de bodem razendsnel uit. Gras, struiken, bermen, natuurgebieden en parken worden kurkdroog. Eén vonk – van een sigaret, vonkend vuur of barbecue – is dan genoeg om een brand te veroorzaken. En als het waait, verspreidt het vuur zich nog sneller.
Wat veel mensen niet beseffen: de meeste natuurbranden worden veroorzaakt door menselijk gedrag. Niet door bliksem of spontane ontbranding. Daarom is waakzaamheid zo belangrijk.
Wat veroorzaakt gras- en natuurbranden?
Vaak gaat het om kleine dingen die in normale omstandigheden geen probleem zijn, maar bij droogte levensgevaarlijk kunnen zijn:
Sigaretten
Een slecht gedoofde sigaret op droog gras kan al voldoende zijn. Een peuk uit het autoraam gooien is extreem gevaarlijk – zeker langs snelwegen of in bermen.Wegwerpbarbecues
Gloeiende kooltjes of warme as van een wegwerpbarbecue kunnen vuur veroorzaken. Laat ze volledig afkoelen en gooi ze veilig weg.Glas en blik
Een lege fles of blikje in de zon kan als vergrootglas werken en vuur veroorzaken. Metalen voorwerpen kunnen erg heet worden in de zon.Onkruidbranders
Efficiënt, maar bij droogte absoluut af te raden. Eén steekvlam of smeulend restje kan al fataal zijn.Auto’s op droog gras
De onderkant van een auto – zeker de katalysator – wordt enorm warm. Op kurkdroog gras kan dat brand veroorzaken.
Wat betekenen de kleurcodes bij brandgevaar?
Het Agentschap Natuur en Bos geeft elke dag kleurcodes uit om aan te geven hoe hoog het brandrisico is in jouw provincie:
🟢 Groen – Weinig risico
🟡 Geel – Opgelet: roken en vuur maken verboden in natuurgebieden
🟠 Oranje – Hoog risico: wees extra voorzichtig, laat kinderen niet alleen
🔴 Rood – Zeer hoog risico: vermijd natuurgebieden
📲 Je vindt de actuele code altijd op de website van Natuur en Bos of via hun sociale media.
Wat kun jij doen om brand te voorkomen?
Met enkele eenvoudige gedragingen draag je al flink bij aan de veiligheid:
Rook niet in de natuur. Moet het toch? Gebruik een asbak en doof je peuk volledig.
Gooi geen sigarettenpeuken uit het autoraam.
Neem je afval mee naar huis. Glas, blikjes en plastiek kunnen vuur veroorzaken in de zon.
Vermijd vuurkorven, fakkels, wensballonnen en vuurwerk bij droogte.
Barbecue alleen op een veilige plek, ver van gras, bomen of struiken.
Gebruik geen onkruidbrander. Kies voor een veilig alternatief.
Onkruid bestrijden zonder risico
Een onkruidbrander lijkt handig, maar is ronduit gevaarlijk bij droog weer. Gelukkig zijn er veilige alternatieven:
Een onkruidborstel of hark
Kokend water of een stoomapparaat
Met de hand wieden
Of laat het gewoon staan – onkruid draagt bij aan de biodiversiteit
Wil je toch een brander gebruiken bij lage brandcode (groen)? Hou dan rekening met het volgende:
✔️ Blijf uit de buurt van gebouwen en struiken
✔️ Let op ventilatiegaten en houten constructies
✔️ Draag stevige, niet-brandbare kledij
✔️ Controleer na afloop goed of alles uit is
❗ Gebruik nooit een onkruidbrander bij code geel, oranje of rood!
Wat doe je als je een brand opmerkt?
Snel handelen is cruciaal. Zie je vuur of rook in de natuur?
Bel onmiddellijk 112 of gebruik de 112 BE-app
Blijf uit de rook en begeef je naar een veilige, verharde plek
Loop weg in een schuine lijn, nooit met de wind mee
Help anderen, maar alleen als het veilig is
Vergeet ook je eigen gezondheid niet
Hitte is niet alleen gevaarlijk voor de natuur, maar ook voor mensen en dieren. Zorg goed voor jezelf én je omgeving:
Drink genoeg water – vermijd alcohol en cafeïne
Draag lichte, luchtige kledij
Vermijd inspanning tussen 12u en 16u
Hou je huis koel: zet ramen ’s nachts open, overdag dicht
Check regelmatig bij kinderen, ouderen en kwetsbare personen
Laat huisdieren nooit achter in de auto, zorg voor schaduw en water
Tot slot: wees slim, wees voorzichtig
Een leuke zomer is een veilige zomer. Door enkele eenvoudige voorzorgsmaatregelen te nemen, voorkom je veel ellende – voor jezelf, je buren, én de natuur.
✅ Denk na voor je vuur maakt
✅ Respecteer de kleurcodes
✅ Spreek anderen aan op gevaarlijk gedrag
✅ Geniet van de zomer, maar doe het bewust
Samen maken we het verschil. Samen houden we het brandveilig.
